Soms zijn ouders radeloos als hun kind alle grenzen overgaat. Het kan dan zo onveilig worden dat uithuisplaatsing dreigt. Toch zijn er ook in zo’n situatie manieren om het tij te keren. Inge Heres (CJG Apeldoorn) werkt samen met Curess, Pactum en PJG aan de pilot Verbindend Opvoeden. “We maken ouders en kinderen bewust van hun eigen aandeel.”
Eigenlijk popte het idee voor deze pilot al op in haar vorige baan bij pleegzorgorganisatie Timon, vertelt Inge. Ze volgde daar een training in ‘geweldloos verzet’: een methode om de relatie te herstellen in (pleeg)gezinnen waarin escalatie dreigt. “Tijdens een zorgtafeloverleg met verschillende zorgaanbieders bespraken we hoe je kon omgaan met casussen waarin ouders onmachtig zijn in de omgang met agressie van een kind. Toen dacht ik: ik werk nu in pleeggezinnen met de methode ‘geweldloos verzet’, maar eigenlijk zou je die methodiek ook preventief kunnen gebruiken. Zo kun je misschien zelfs voorkómen dat kinderen in een pleeggezin terechtkomen. CJG Apeldoorn zat bij dat gesprek en we besloten dit idee uit te werken.”
Duidelijke grenzen
Het toeval wilde dat Inge in diezelfde tijd de overstap maakte van Timon naar CJG Apeldoorn. Dat gaf haar de kans om de pilot Verbindend Opvoeden zelf op poten te zetten. “Binnen de pleegzorg werkte ik met een behandelvariant van ‘geweldloos verzet’, maar voor de pilot hebben we een lichtere vorm ontwikkeld. De methode focust aan de ene kant op de onvoorwaardelijke relatie: je leert hoe je kunt laten zien dat je onvoorwaardelijk om elkaar geeft, óók als het erom spant. Tegelijk leer je om heel duidelijke grenzen te stellen en die vast te houden. De crux is dat het gezin hier op een rustig moment afspraken over maakt: je smeedt het ijzer als het kóúd is, is een bekende uitspraak uit de methode. Zodat je kunt teruggrijpen op die afspraken als het uit de hand dreigt te lopen.”
‘Ouders en kinderen leren om niet langer het gebaande paadje in te slaan’
Rode knop
Voor ouders en kinderen is het hard werken om de methode toe te passen, ziet Inge in de pilot. “Als een kind agressief of onhandelbaar is, zie je bij ouders vaak twee automatische reacties. Voor sommige ouders werkt agressie als een rode knop: hoe bozer het kind wordt, hoe bozer zij worden. Andere ouders kruipen juist in hun schulp en gaan pleasen. In beide gevallen kan de situatie uit de hand lopen. Met deze methode leren ouders en kinderen om niet dat gebaande paadje in te slaan. We begeleiden ze heel intensief in een traject van vier tot tien weken. Tegelijk investeren we ook in het netwerk rond het gezin.”
Nazorg
CJG Apeldoorn werkt als ‘toegang’ voor de pilot. “Onze werkers signaleren snel of er sprake is van een casus waarin ouders onmachtig zijn en agressie een rol speelt. We verdelen de casussen vervolgens over de betrokken organisaties – CJG, Curess, Pactum en PJG. En we starten altijd met een intake bij het gezin thuis. Dat levert vaak al een schat aan informatie op over het gezinssysteem, zodat je snel verder kunt.”
Dat de methode effect heeft, blijkt uit het feit dat er in de pilot tot nu toe geen uithuisplaatsingen zijn geweest. “Op de korte termijn hebben we veel kunnen voorkomen. Intussen zijn we wel aan het onderzoeken hoe we deze gezinnen ook op de lange termijn nazorg kunnen bieden. Want het is de kunst om het nieuwe gedrag ook vol te houden.”
Meer over deze pilot lees je op de website van CJG Apeldoorn. Benieuwd of er mogelijkheden zijn voor jouw gemeente? Neem dan contact op met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
